Rozrost mikrobioty jelitowej

Jeszcze do niedawna wszystkie problemy gastryczne, których podłoża nie odnajdowano w nieprawidłowościach budowy przewodu pokarmowego, wrzucano do jednego worka, nazywające je „zespołem jelita drażliwego” (IBS). Obecnie nauka dostarcza nam nowych informacji. Niegdyś za objawy takie jak: wzdęcia, gazy, bóle jelit, naprzemienne biegunki i zaparcia obarczano ogólnie rozrost bakteryjny w jelicie cienkim (SIBO). Obecnie wiemy już, że przyczyną mogą być nie tylko bakterie, lecz również archeony i grzyby, a przerost makrobiotyczny może mieć miejsce zarówno w jelicie cienkim, jak i grubym.

SIBO czy LIBO?

SIBO to skrót z języka angielskiego „small intestinal bacterial overgrowth”. Powodowany jest przez nadmierną liczbę bakterii, które zwykle bytują w jelicie grubym. W wyniku nieprawidłowej perystaltyki jelit np. wymioty. Jednokierunkowy ruch treści pokarmowych z jelita cienkiego do grubego, staje się dwukierunkowy, wówczas następuje również przeniesienie bakterii. Oznacza to, że „zarażamy” sami siebie. Nie zarażamy się od innych i nie zarażamy naszego otoczenia. Możesz odetchnąć z ulgą. SIBO częściej występuje u osób stosujących duże ilości leków, mają nieprawidłowości w budowie przewodu pokarmowego (zrosty, przetoki, stan zapalny), a także u osób w wieku starszym. Częściej występuje u chorych z cukrzycą, niealkoholowym stłuszczeniem wątroby, niewydolnością nerek, mukowiscydozą, chorobą Leśniowskiego-Crohna, fibromialgia, przewlekłe zapalenie trzustki i inne.

Różnica między SIBO a LIBO (large intestinal bacterial overgrowth) wynika z umiejscowienia rozrostu bakteryjnego. LIBO – swoje umiejscowienie znajduje w jelicie grubym.

Co jeszcze nas gryzie?

Najnowsze badania wskazują, iż do wspólnego worka SIBO wrzucono wszystkie mikroorganizmy bytujące w naszym przewodzie pokarmowym, które przy patologicznym rozroście wywołują objawy gastryczne. Obecnie wiadomo, że poza bakteriami (SIBO, LIBO) problemów mogą nam przysporzyć grzyby (SIFO-small intestinal fungal overgrowth) oraz archeony (IMO). W SIFO szczególnie znaczenie mają grzyby z grupy Candida. IMO charakteryzuje się wytwarzaniem przez archeony metanu. Towarzysza mu uciążliwe zaparcia, wzdęcia, obniżenie motoryki jelit, obniżenie tętna, otyłość lub utrata masy ciała wraz z niedożywieniem i niedoborami (szczególnie witaminy B12).

Jak odróżnić SIFO od SIBO?

Poza dolegliwościami gastrycznymi, SIFO towarzyszyć mogą zmiany skórne, świąd skóry, nawracające infekcje grzybiczne jamy ustnej i okolic intymnych, nawracające infekcje układu moczowego, nadwrażliwości pokarmowe (bez stwierdzonej alergii), tzw. „mgła mózgowa” i inne objawy neurologiczne, przewlekłe zmęczenie, nadwrażliwość na pleśnie (w otoczeniu, ale też pleśnie szlachetne w serach), nieprzyjemny zapach z ust (halitoza), bóle stawów.

Jedno nie wyklucza drugiego

Różnorodność mikrobioty jelitowej sprzyja jednoczesnemu występowaniu przerostów bakteryjnych, archeonów i grzybiczych. Możemy jednocześnie zmagać się z SIBO i IMO, SIBO i LIBO, SIBO i SIFO, … W tej sytuacji najważniejsza wydaje się odpowiednia diagnostyka, celem wprowadzenia właściwej farmakologii. W każdym z tych przypadków zalecana jest dieta o niskiej zawartości FODMAP. Zachęcam do lektury kolejnego artykułu, w którym przedstawię zasady diety i przykładowe menu.

Ciekawostki dietetyczne zamieszczam również w mediach społecznościowych (Facebook: Agnieszka Augustyniak Dietetyk, Instagram: @dietetykagnieszkaaugustyniak).