Insulinooporność to często wieloletni stan poprzedzający rozwój cukrzycy typu II, która wynika z błędów żywieniowych i osiadłego trybu życia. Rozwój insulinooporności oraz cukrzycy typu II może mieć również podłoże genetyczne.
Wydaje się, że im młodszy wiek występowania tych zaburzeń gospodarki węglowodanami, tym wyższe prawdopodobieństwo genetycznych przyczyn.
Czym jest insulinooporność?
Insulinooporność (IR lub IO) to stan, w którym komórki ciała stają się niewrażliwe na hormon (insulinę), którego zadaniem jest transport glukozy. W poradni lubię posługiwać się metaforą. Wyobraź sobie, że pokój, w którym siedzisz, to Twoja komórka mięśniowa. Za drzwiami stoi kurier z paczką. Kurierem jest insulina, a w paczce niesie glukozę (cukier). Jeśli nie otworzysz drzwi, insulina, jak każdy dostawca, odniesie paczkę do magazynu. Gdzie znajduje się magazyn w Twoim ciele? To tkanka tłuszczowa. Dlaczego? Dlatego, że liczne połączenia cząsteczek glukozy, tworzą kwasy tłuszczowe, które przenoszone są z wątroby do tkanki tłuszczowej.
Jak powstaje insulinooporność?
Wysokie spożycie cukru oraz produktów o wysokim indeksie glikemicznym (artykuł poniżej) połączone z niską aktywnością fizyczną, powodują utrzymujący się wyższy poziom glikemii. Mechanizmem obronnym organizmu jest wyższe wytwarzanie insuliny przez trzustkę (artykuł – Zasady funkcjonowania układu hormonalnego w cukrzycy – artykuł poniżej), a stan ten nazywamy hiperinsulinomią. To jeszcze nie insulinooporność, lecz jej przedłużająca się obecność ostatecznie do IO doprowadza.
Obecnie uważa się, że szczególnie istotna w powstawianiu IO jest otyłość brzuszna, a nawet zauważalna lekka tendencja do gromadzenia tkanki tłuszczowej w obrębie jamy brzusznej. Aktywacja tkanki tłuszczowej na brzuchu często wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym w jej obrębie, co stymuluje hiperinsulinomię. Tworzy się błędne koło, ponieważ hiperinsulinomia doprowadzają do wyższej kumulacji tkanki tłuszczowej na brzuchu, co stymuluje IO.
Objawy IO
Do objawów hiperinsulinemii i IO zaliczymy senność po posiłkach zawierających węglowodany (cukry). To, co najczęściej zgłaszają mi pacjentki, to problem z utrzymaniem masy ciała lub jej wzrost mimo braku zmiany diety czy aktywności fizycznej. Ponadto, często występuje obniżenie nastroju, które chętnie zajadamy słodyczami. Inne: problemy z pamięcią, przymglenie umysłowe, rozdrażnienie, bóle głowy, bóle stawów, zmiany skórne (rogowacenie ciemne), zmęczenie, uczucie zimna i napady głodu już 2-3h po posiłku.
Jak przekonać komórki mięśniowe do odblokowania się na insulinę?
Wróćmy do mojej metafory. Siedzimy w pokoju, ale nie wpuszczamy kuriera. Dostawca puka raz i drugi, jest to już bardzo irytujące, więc zakładamy zatyczki do uszu. Ileż można? Co nas przekona do spotkania z kurierem? Wyjść z pokoju nie możemy, więc stopniowo zmniejszają nam się zapasy. I na tym właśnie polega nasz plan dietetyczny. Naszym zadaniem jest zmniejszenie spożycia cukru, słodyczy, owoców i produktów skrobiowych (ziemniaki, bataty, buraki, pieczywo, kasze, ryż, makaron, płatki, otręby), które charakteryzują się wyższym ładunkiem glikemicznym (ŁG, artykuł poniżej). W zamian zwiększamy spożycie warzyw (szczególnie o niskim ŁG), produktów białkowych (chude mięso, drób, ryby, jaja, mleczne) oraz zdrowych źródeł tłuszczu (oliwa z oliwek, oleje nierafinowane na zimno, olej kokosowy lub masło klarowane do obróbki termicznej, orzechy, pestki, nasiona, awokado).
Zanim zacznę wyjaśniać zasady komponowania posiłków, zachęcam Cię do lektury wcześniejszego artykułu o Ładunku Glikemicznym. Zawarłam tam podstawowe informacje o ŁG, czym jest, jak się go wylicza, jakich produktów dotyczy.
Jesteś gotowy/a? Zaczynajmy!
Na posiłek liczymy do 10 pkt. ŁG. W zależności od Twoich preferencji możesz zaplanować 3-6 posiłków dziennie. Dlaczego? Ponieważ diety niskowęglowodanowe nie wymagają krótkich odstępów czasowych między posiłkami (2-4h).
W celu ułatwienia Ci komponowania posiłków proponuję zapoznanie się z poniższym schematem podziału talerza:
W zależności od indywidualnych potrzeb pacjentów, podział talerza może zmieniać się pod względem proporcji produktów białkowych, źródeł tłuszczu i warzyw/ owoców. Elementem stałym będzie ograniczenie produktów skrobiowych, ze względu na ich najwyższe stężenie węglowodanów. A jak przypomnę, im bardziej produkt jest stężony w węglowodany/cukry, tym mniejszą porcję spożywamy na raz.
Specjalnie dla czytelników Pyszniegotuj.pl przygotowałam pomocnik do układania jadłospisów.
Wielkość porcji produktów o wysokim ŁG, przypadająca na 1 posiłek (do 10 pkt. ŁG)
Kasze, ryż = do 50g/ posiłek [1/3 szklanki ugotowanych]
Makaron = do 50g/ posiłek [1/4 szklanki ugotowanych]
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie. Pełna treść informacji o przetwarzaniu danych w ramach plików cookies, znajduję się w dokumencie Polityki cookies
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.