Hiperglikemia – co oznacza dla naszego ciała? Czy każdy powinien się jej bać? Jaki ma związek z cukrzycą? Jakie są jej objawy? Co zrobić, gdy się pojawia? Jeśli dręczą Cię te pytania, zapraszam do lektury.
Hiperglikemia nazywana przecukrzeniem, jest po prostu zbyt wysokim poziomem glukozy (cukru) we krwi. Poziom cukru we krwi zmienia się w zależności od naszej aktywności fizycznej lub jej braku, od spożywanych napojów i pokarmów oraz od poziomu stresu.
W celach diagnostycznych prawidłowego funkcjonowania systemów ciała wprowadzono zakresy norm. Norma poziomu glukozy na czczo wynosi od 70-99 mg/dl. Wyższe wartości oznaczają nietolerancję glukozy lub cukrzycę. Po spożyciu posiłku, układ hormonalny, w następstwie trawienia pokarmu i wchłaniania składników odżywczych (glukoza, aminokwasy, kwasy tłuszczowe, witaminy, składniki mineralne), powinien pomóc nam w dystrybucji glukozy do komórek ciała. Prawidłowe wartości glukozy po godzinie lub dwóch godzinach od spożycia posiłku bądź napoju zawierającego energię, powinien mieścić się poniżej 140 mg/dl. Wartości powyżej 140 mg/dl bezsprzecznie wskazują na zaburzenia w transporcie glukozy do komórek ciała.
W rezultacie wysokiego poziomu cukru we krwi możemy zaobserwować u siebie częstsze wizyty w toalecie, ponieważ jest to mechanizm obronny organizmu, który próbuje wyzbyć się nadmiaru glukozy z krwi. W efekcie pojawiać się mogą infekcje układu moczowo-płciowego, gdyż bakterie i grzyby bardzo lubują się w słodkim moczu. Towarzyszyć nam może wzmożone pragnienie i uczucie suchości w jamie ustnej oraz spadek masy ciała. Inne objawy pojawić mogą się na skórze – ropne zakażenia skóry i pogorszenie gojenia się ran. Prawdopodobnie będziemy odczuwać zmęczenie i senność, aczkolwiek nasilenie objawów zależeć będzie od nasilenia rozwoju cukrzycy.
Najniebezpieczniejszym objawem występowania cukrzycy typu I jest kwasica i śpiączka ketonowa. Wyjaśnię te pojęcia w kolejnym artykule.
Przedłużająca się hiperglikemia to prosta droga do cukrzycy, która może najpierw zatrzymać się na stacji insulinooporność, ale o tym w oddzielnym artykule. Osoby z cukrzycą typu II, czyli wynikającej z prowadzonego stylu życia (dieta, aktywność, stres, higiena snu), są zobowiązane do prowadzenia pomiarów krwi na czczo i 1-2 godziny po posiłku, aby nauczyć się reakcji własnego organizmu. Muszą mieć świadomość, jakie produkty i potrawy sprzyjają powstawaniu hiperglikemii, a jakie jej nie wywołują. Jeszcze bardziej istotne jest to dla osób z cukrzycą typu I. Ich poziom zdrowia i długość życia zależą od umiejętnego zarządzania poziomem glukozy we krwi, aby oscylować w normoglikemi (poziom prawidłowy) pomiędzy hiper- i hipoglikemią (za niski poziom cukru we krwi).
Hiperglikemia poposiłkowa u osoby zdrowej powinna trwać krótko, gdyż systemy ciała same wyrównują poziom glukozy we krwi. Jeśli układ hormonalny jest przeciążony lub niesprawny, wyrównaniem („zbiciem”) cukru musimy zająć się sami. Przede wszystkim nie powinniśmy się kłaść i zasypiać. Kiedyś przeżyłam prawdziwy szok, wręcz odjęło mi mowę, gdy dorosły pacjent, zmagający się z cukrzycą typu II już od 7 lat, poinformował mnie, że jeśli ma poziom glukozy powyżej 140 mg/dl, to przyjmuje pozycję leżącą i czeka, aż cukier spadnie… Na tym przykładzie widać wyraźnie, że edukacja jest pierwszym filarem w walce z cukrzycą. Jest to niezmiernie ważne, aby dobrze poznać wszystkie mechanizmy i zależności, aby wiedzieć, co robić w każdej sytuacji. Bardzo mnie ucieszyło, gdy Pan przyjął wszystkie zalecenia i wdrożył je w życie. Po 3 miesiącach wrócił na wizytę kontrolną i miał tylko jedno zastrzeżenie, że dieta jest zbyt droga. Zmartwiłam się, gdyż obawiałam się, że zarzuci dalsze starania. Na szczęście Pan wykazał się dużym poczuciem humoru. Jego rozumienie „za droga” oznaczało, iż chudnie zgodnie z planem i musi wymieniać garnitury do pracy, bo na nim wiszą.
Reasumując, hiperglikemia wymusza na nas ruch! To pierwsza rzecz, którą możemy zrobić.
Wstańmy i pójdźmy na spacer, rower, pograjmy z dzieckiem w piłkę lub skorzystajmy z innej aktywności fizycznej typu cardio. Dlaczego nie trening siłowy? Ponieważ ćwiczenia izometryczne (statyczne), powodują wyrzut glukozy do krwi, dlatego nie są polecane przy hiperglikemii.
Zerknij na bloga i dowiedz się: jakie zdrowe przekąski proponuję do szkoły.
Osoby pod opieką diabetologa, mogą otrzymać zalecenie przyjmowania leków doustnych, obniżających poziom glukozy we krwi lub stosowania zastrzyków z insuliną (długo- lub krótkodziałającą).
Jeśli chcesz się dowiedzieć, jaką dietę stosować w celu uniknięcia hiperglikemii, zapraszam Cię do lektury kolejnego artykułu.
Jeśli artykuł był dla Ciebie atrakcyjny, zapraszam na mój profil na Facebook (Agnieszka Augustyniak Dietetyk) i Instagramie (@dietetykagnieszkaaugustyniak).
A tutaj znajdziesz mój kolejny artykuł na blogu:
