Emocje na diecie pojawiają się niemal zawsze. Mimo iż byśmy sobie życzyli tylko radości towarzyszącej redukcji masy ciała, często pojawiają się czarne chmury. Jakie negatywne emocje odczuwamy najczęściej podczas odchudzania? Jak wpływają one na naszą motywację? Jak sobie z nimi radzić? Zapraszam do
lektury.
Wchodząc w proces zmiany diety, mający na celu redukcję masy ciała, przepełnia nas optymizm, poczucie własnej sprawczości, duma z podjętej decyzji i wiele innych pozytywnych myśli i przekonań. Wspaniale byłoby, gdybyśmy umacniali się nimi każdego dnia. Badania jednak pokazują, że spontanicznej motywacji do „bycia na diecie” starcza nam średnio na 2,5 dnia. Trzeciego dnia zwykle pojawiają się pierwsze kryzysy niezwiązane z dietą, a z sytuacjami życiowymi (problem z dzieckiem, impreza rodzinna, stres w pracy…). Odwracają naszą uwagę od planu dietetycznego, co w efekcie przekłada się na zmianę godzin posiłków, zmianę produktów, zmniejszenie aktywności fizycznej i spadek motywacji. Czujemy ciężar porażki. Pojawiają się myśli typu: „nawet 3 dni nie wytrzymałam na diecie. Po co mi to? Nie dam rady w tej chwili”… i odpuszczamy.
Podchodząc do odchudzania, nie zdajemy sobie sprawy, że największy sabotażysta siedzi w nas samych. Nie myślimy o tym, jak dużo energii będziemy musieli włożyć w przepracowanie fałszywych przekonań. Pojawiają się, gdy jest nam:
Wszystkie myśli sabotujące będą, jak na siłowni, rozbudowywały tylko jeden mięsień naszej motywacji – mięsień uległości. Zawsze, gdy wpędzamy się w negatywizm, gdy zaczynamy zdanie od „nie mogę/muszę/należy/nie powinno się”, sabotujemy proces zmiany. Wyzbywamy się kontroli, dlatego motywacja spada.
Dla przykładu wyobraź sobie taką sytuację:
„Segregujesz w domu śmieci. Jesteś z siebie dumny. Wyrzucasz posegregowane odpady do odpowiednich pojemników, co daje Ci poczucie kontroli. Odchodząc od śmietników obserwujesz nadjeżdżającą śmieciarkę. Widzisz, że odpady ze wszystkich pojemników trafiają do tego samego pojazdu. Czy Twoja motywacja jest taka sama, czy właśnie nieco osłabła? Dlaczego masz tracić swoją energię na uważne rozkładanie opakowań, mycie słoików itp., skoro Twoja praca „idzie do śmieci” zmieszanych?”
Nie wiem, jak Tobie, ale mi skrzydełka by trochę opadły. Byłabym zła, rozczarowana i smutna. Powątpiewałabym w sens dalszych działań. Tak samo jest z dietą.
Dla przeciwwagi wobec mięśnia uległości, warto popracować nad rozbudową mięśnia oporu. Im większy będzie Twój opór wobec negatywnych myśli, tym mocniejsza i trwalsza będzie Twoja motywacja. Po pierwsze zrezygnuj ze sformułowań obniżających poczucie kontroli. Wszystkie „nie mogę/muszę/należy/nie powinno się” zastąp słowem „decyduję”. Dlaczego? Ponieważ MUSZĘ jeść, pić, spać, oddychać i wydalać, żeby żyć. Reszta jest opcjonalna.
Jakie uczucia wywołuje w Tobie zdanie: „żeby schudnąć, muszę jeść jarmuż”. Może wcale nie lubisz jarmużu, a może jesz go, ale nie czujesz, żeby był Ci niezbędny do życia?
Spróbujmy więc tak: „decyduję, że będę jeść jarmuż, ponieważ wiem, że pomoże mi schudnąć”.
Które zdanie sprawia Ci więcej przyjemności? Które Cię zasmuca? Czy widzisz różnicę?
Przemyśl jak często pojawiają się takie sformułowania w Twoich myślach i wypowiedziach. Ostatnio miałam konsultację z przemiłą Panią, która już ma za sobą długą drogę w odchudzaniu. Podjęła decyzję, by wprowadzić kontrolę żywienia, zwiększyć aktywność fizyczną i dokładnie sprawdzać zawartość cukru w produktach spożywczych. W efekcie schudła 20 kg. Spotkałyśmy się, ponieważ masa ciała zatrzymała się na pewnym poziomie i od pół roku nie mogła przebić się przez ten mur. Zastanawiała się, czy nie wprowadzić dodatkowej aktywności fizycznej. Co ciekawe, jak to sama ujęła, od 5 lat chodzi na Indoor cycling, czy jej się chce, czy nie. Nie zastanawia się nad tym. Trening stał się dla niej „nieopcjonalny”. 5 lat temu postanowiła włączyć go do swojego procesu odchudzania i stał się nieodłączną częścią jej życia.
Podczas rozmowy, często używała zdań „wiem, że powinnam wprowadzić coś jeszcze”, „powinnam wstawać wcześniej i ćwiczyć”, „po pracy siedzącej, należałoby zrobić coś jeszcze, żeby odciążyć kręgosłup”… Same stwierdzenia tego typu nie dają nam poczucia kontroli. One wspierają uległość, zniechęcają, obniżają poczucie własnej sprawczości i dopingują brak zmiany.
Jeśli jesteś w procesie zmiany, ale nie masz zaufania do stosowanej diety lub czujesz przymus do uprawiania aktywności fizycznej, która nie sprawia Ci przyjemności, zastanów się, czy kieruje Tobą motywacja zewnętrzna, czy wewnętrzna? Czy robisz to dla siebie, czy kogoś innego? Czy robisz to, ponieważ tak decydujesz, czy ktoś Ci to nakazał?
Co jeszcze wesprze Twoją motywację? Zapraszam do lektury kolejnych artykułów. Ciekawostki dietetyczne zamieszczam również w mediach społecznościowych (Facebook: Agnieszka Augustyniak Dietetyk, Instagram: @dietetykagnieszkaaugustyniak)
