Kontrola spożycia – czy jest na Twojej liście planu dnia? Prawdopodobnie, jeśli stosujesz dietę odchudzającą, której celem jest wzrost masy mięśniowej lub do której przymusił Cię stan Twojego zdrowia, dopowiesz, że tak. W innym wypadku prawdopodobnie nie jest to jeden z Twoich stałych nawyków. Czy jest to ważne dla Twojego zdrowia i wyglądu?
Dzielimy się na ludzi, którzy kontroli potrzebują jak tlenu do życia i na tych, którzy mają „luźniejsze” podejście do życia. Może jesteś rodzicem, który bacznie zwraca uwagę na sposób odżywiania się swoich dzieci, ale nie może doczekać się wieczoru, aby wyciągnąć paczkę ciastek. Może jesteś mega zapracowanym „korpo”, który o jedzeniu przypomina sobie dopiero koło 15:00? A może studentem, który ze stresu jeść nie może. Nie jest to teraz ważne. Ważne jest, czy Twoje zdrowie i/lub wygląd jest dla Ciebie ważny. Jeśli jest, to czytaj dalej 😉
Ulubione zdanie moich nauczycielek z LO: „zaufanie jest dobre, ale kontrola jeszcze lepsza”. Słyszeliśmy to przed klasówkami: „wierzę, że się uczyliście, ale muszę to sprawdzić”. Warto przekuć te zdania w maksymę kontroli spożycia. Ze względu na łatwość, z jaką przychodzi nam mówienie sobie „TAK!” na widok ulubionych smakołyków, konieczne bywa wprowadzenie weryfikacji naszego hedonistycznego podejścia do życia. Rosnące ceny towarów mówią „oszczędzaj”, robi się nam smutno i uznajemy „należy mi się coś od życia”, jak podpowiada reklama z pacynką.
Nieumiarkowanie w każdej dziedzinie życia, ostatecznie prowadzi do problemów. Nadmiar pracy – przewlekły stres, nadmiar alkoholu – alkoholizm i problemy społeczne, nadmiar słodyczy – uzależnienie od cukru, nadmiar odżywek i ćwiczeń siłowych – bigoreksja, nadmierna kontrola jakości produktów – ortoreksja, nadmierna kontrola masy ciała – anoreksja i bulimia.
Nie mam na celu zepchnięcia Cię w skrajności. Spróbujmy powoli i delikatnie: zacznij od spisania co i ile jesz i pijesz, wraz z notatką o godzinie i miejscu spożycia, a także analizą emocji, które Ci towarzyszą. Po co? Nie da się wprowadzić zmian, jeśli nie dokona się diagnozy. Przedstawione ćwiczenie to jeden z elementów wywiadu żywieniowego, który przeprowadza specjalista na pierwszej konsultacji dietetycznej, bądź zadanie domowe dla pacjenta. Osobiście lubię zebrać, jak najwięcej informacji na pierwszym spotkaniu, aby od razu wydać zalecenia dostosowane do sytuacji podopiecznego.
Już dokonałeś/aś zapisu? Świetnie. Nanieś teraz na notatkę ramy czasowe (możesz użyć innego koloru długopisu), np. praca, zakupy, siłownia, plac zabaw, dom itp. Gotowe? Dodaj notatkę o porze pobudki i zasypiania. Jeśli godziny różnią się w zależności od dnia, zaznacz przedział czasowy, np. między 6-10 lub po 22:00. Super! Mamy podstawy do analizy.
Teraz posłużymy się metodą od ogółu, do szczegółu. Na oddzielnej kartce zanotuj:
Mamy to? Świetnie. Teraz rozpatrzmy analizę szczegółową:
Ostatnim ważnym zagadnieniem jest szczera odpowiedź na pytanie: Jakie emocje towarzyszą Ci podczas konsumpcji? Jak sądzisz, dlaczego się pojawiają?
Dogłębna refleksja nad analizą ilościową i jakościową Twojego jadłospisu, pokaże Ci, kiedy jesz bezrefleksyjnie. Ile wówczas pochłaniasz. Gdzie są słabe punkty jadłospisu – mało warzyw, dużo gotowej żywności, dużo kawy, mało wody lub częściej słodkie/ gazowane napoje, późne śniadania czy kolacja tuż przed snem. Wybierz jeden punkt z listy złych nawyków i opracuj plan zaradczy, np.:
Bezsprzecznie znajdziesz rozwiązanie pasujące do Twoich potrzeb. Jeśli nie znalazłeś/aś przemyśl udanie się na konsultację do dietetyka, który pomoże Ci w analizie jadłospisu i wprowadzeniu większej kontroli nad tym, co spożywasz (jesz i pijesz). W rezultacie, poczucie kontroli daje nam większą pewność siebie, poczucie odpowiedzialności za swoje zdrowie i zwiększa motywację do innych działań prozdrowotnych.
Mam nadzieję, że artykuł Cię zaciekawił 🙂
W kolejnych opowiem o rozróżnianiu głodu emocjonalnego od głodu fizjologicznego, o radzeniu sobie z emocjami podczas stosowania diet odchudzających oraz o mechanizmie prowadzącym do zajadania emocji.
Ciekawostki dietetyczne zamieszczam również w mediach społecznościowych (Facebook: Agnieszka Augustyniak Dietetyk, Instagram: @dietetykagnieszkaaugustyniak)
