Ostatnio omówiliśmy sobie, czym jest białko, jakie są jego funkcje oraz kiedy i kto powinien stosować dietę wysokobiałkową. Dziś chciałabym zwrócić Waszą uwagę na przeciwny biegun – dietę niskobiałkową. W celach leczniczych stosuje się ją w chorobach metabolicznych oraz innych zaburzeniach przemiany aminokwasów bądź białek.
Chorobą metaboliczną, która wymusza stosowanie diety o zmniejszonej podaży białka jest – fenyloketonuria (choroba genetyczna). W jej przebiegu organizm chorego nie jest w stanie przetwarzać fenyloalaniny (aminokwas) i gromadzi ją w nadmiarze. Stosujemy wówczas dietę eliminacyjną.
Problemy zdrowotne związane z wątrobą (zaawansowana niewydolność wątroby) i nerkami (niewydolność nerek, dializy) również są podstawą do stosowania diety niskobiałkowej. Wykorzystanie białka na cele metaboliczne i budulcowe ciała, w efekcie generuje powstawanie związków azotowych, które obciążają narządy odpowiedzialne za ich detoksykację (nerki, wątroba).
Inne choroby układu pokarmowego, które wymuszają ograniczenie spożycia białka to przewlekłe zapalenie trzustki, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.
Jak sama nazwa wskazuje, dieta niskobiałkowa wymaga ograniczenia produktów zawierających wysokie stężenie białka. Należy przede wszystkim unikać jaj i nabiału, mięsa, wędlin, ryb, roślin strączkowych, orzechów, czekolady, kakao, pieczywa i wyrobów cukierniczych. Obecne zalecane normy spożycia białka przedstawiłam w poprzednim artykule „Dieta wysokobiałkowa”.
W zależności od stopnia nasilenia stanu chorobowego ograniczenie podaży białka może osiągnąć nawet do 20 g na dzień. Stanowi to minimum niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W skrajnych przypadkach lekarz może zaliczyć dietę z wykluczeniem posiłków domowych, a w zamian wprowadzić leczenie szpitalne z podażą składników elementarnych (aminokwasy, witaminy, makro i mikroskładniki).
Osoby z mniej drastycznymi zaleceniami, co do spożycia białka, powinny pamiętać o wykorzystaniu swojego limitu w sposób rozsądny i odpowiedzialny. Polecana jest dieta w wersji lekkostrawnej, a źródłem białka powinny być produkty pełnowartościowe. Polecane są produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu (jogurt naturalny, chudy twaróg, skyr), chude mięso, białko jaja kurzego oraz ryby słodkowodne.
Unikaj mięsa przetworzonego (pasztety, salceson, wędliny, parówki), żółtych i pleśniowych serów oraz mlecznych deserów. Wystrzegaj się dań smażonych, zagęszczanych zup, dań typu Fast-food, słodyczy, słonych przekąsek, słodzonych i gazowanych napoi oraz alkoholu.
Mimo wielu ograniczeń dieta powinna być urozmaicona. Im więcej produktów w diecie, tym wyższe prawdopodobieństwo na przyjęcie niezbędnych witamin i składników mineralnych. Ponadto warto zaplanować od 5 do 6 posiłków dziennie, a odstępy między posiłkami nie powinny być krótsze niż 2 godziny, ani dłuższe niż 4.
Ciekawostki dietetyczne zamieszczam również w mediach społecznościowych (Facebook: Agnieszka Augustyniak Dietetyk, Instagram: @dietetykagnieszkaaugustyniak)
